دانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Evaluation of grain yield and agronomic characteristics of wheat cultivars and lines under different tillage systemsبررسی عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ارقام و لاینهای گندم تحت سیستمهای خاکورزی مختلف1186213610.34785/J020.2022.612FAطهماسب حسینپوراستادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرمآباد، ایرانحدیث نعمتپور ملکآباددانشآموخته دکتری مکانیزاسیون کشاورزی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرمآباد، ایرانعلی احمدیکارشناسی ارشد، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرمآباد، ایرانJournal Article20210913Tillage plays a vital role in providing a suitable seedbed, controlling weeds, mixing fertilizers, and other inputs. Therefore, proper tillage management is of special importance in exploiting and maintaining soil stability. In this study, to investigate the effect of different tillage methods on grain yield and other agronomic traits, 23 promising cultivars and lines of wheat in different tillage systems (conventional tillage, reduced tillage, and no-tillage) were evaluated in the form of split plots with a randomized complete block design with three replications. The experiment was conducted in dryland farms of tropical farmers (Kuhdasht city) in Lorestan province in the 2018-19 growing season. The results showed a significant difference between tillage systems and cultivar/line in grain yield. Also, the significant interaction of cultivar/line × tillage system showed a different response of cultivars and lines to tillage system treatment. This order indicates the need to select the appropriate cultivar/line for each tillage system. Among the top 10 cultivars and wheat lines in grain yield and other desirable agronomic traits, Paya cultivar and promising lines KANZ * 4 / KS85-8-4 and Line17 can be planted in warm and semi-warm regions of Lorestan province in all three tillage systems recommended to farmers.خاکورزی نقش مهمی در تأمین بستر مناسب بذر، کنترل علفهای هرز و مخلوط کردن کود و سایر نهادهها با خاک دارد. لذا مدیریت صحیح خاکورزی در بهرهبرداری و حفظ پایداری خاک اهمیت ویژهای دارد. در این تحقیق، بهمنظور بررسی تأثیر روشهای مختلف خاکورزی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی، 23 رقم و لاین امیدبخش گندم در سیستمهای خاکورزی مختلف (مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی)، آزمایشی در قالب آزمایش کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع دیم زارعین مناطق گرمسیر (شهرستان کوهدشت) در استان لرستان در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. براساس نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس بین سیستمهای خاکورزی و ارقام و لاینهای مورد بررسی از نظر عملکرد دانه اختلاف معنیداری وجود داشت. همچنین معنیدار بودن اثر متقابل رقم/لاین × تیمار سیستم خاکورزی بیانگر واکنش متفاوت ارقام و لاینها به تیمار سیستم خاکورزی بود. این امر لزوم انتخاب رقم/لاین مناسب برای هر سیستم خاکورزی را مشخص مینماید. در بین 10 رقم و لاین برتر گندم از نظر عملکرد دانه و سایر صفات مطلوب زراعی در سه سیستم خاکورزی، رقم پایا و لاینهای امیدبخش KANZ*4/KS85-8-4 و Line17 را میتوان برای کاشت در مناطق گرم و نیمه گرم استان لرستان در هر سه سیستم خاکورزی به کشاورزان توصیه نمود.https://jwr.uok.ac.ir/article_62136_b7ab3d83cccd8e0bf5b606f305e77b22.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Effect of field application of russian knapweed (Acroptilon repens L.), common vetch (Vicia sativa L.), and rye(Secale cereal L.) extracts on weed control in french bean (Phaseolus vulgaris L.)تأثیر کاربرد مزرعهای عصارههای تلخه (.Acroptilon repens L)، ماشک (.Vicia sativa L) و چاودار (.Secale cereale L) بر کنترل علفهای هرز مزرعه لوبیا سبز (.Phaseolus vulgaris L)19326213710.34785/J020.2022.673FAمسعود رضاییدانشآموخته کارشناسی ارشد اگروتکنولوژی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایراناحسان اله زیدعلیاستادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران0000-0003-2560-6191مژگان ویسیاستادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، کرمانشاه، ایرانJournal Article20211206In order to evaluate the effect of harmful extracts of russian knapweed, vetch, and rye on weeds control of french bean, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in 2017 at the Agricultural and Natural Resources Research Station, West Islamabad. Experimental treatments included cranberry, vetch, and rye weeds and their other pest extracts at three levels (zero, 50, and 100% of vetch, cranberry, and rye aerial part extracts). The results showed that the interaction of weed species and the concentration of allopathic extract had a significant effect on grain yield, 100-grain weight, biological yield, and dry weight of field weeds but had no significant effect on harvest index and ocular assessment of plant damage. With increasing the concentration of allopathic extract, french bean grain yield increased. The highest grain yield (981 kg.ha-1) was observed in plants treated with crap and the concentration of 100% allopathic extract. The lowest dry weight of weeds (12.33 g.m-2) was observed in plants under rye treatment at a concentration of 100% of the allopathic extract, which was not significantly different from vetch treatment at the same concentration. The decrease in the dry weight of bean field plants at high concentrations of other harmful extracts can be attributed to the control effects of the tested plant extracts. In general, increasing the concentration of allopathic extracts had an inhibitory effect on the density and dry weight of weeds and had a significant increase in 100-seed weight, pod length, biological yield, and grain yield of french bean. بهمنظور ارزیابی اثر عصاره گیاهان دگرآسیب تلخه، ماشک و چاودار بر مهار علفهای هرز لوبیا سبز، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1396 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اسلام آباد غرب انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل علفهای هرز تلخه، ماشک و چاودار، و عصاره دگرآسیب آنها در سه سطح شامل (غلظت صفر، 50 و 100 درصد عصارههای اندامهای هوایی ماشک، تلخه و چاودار) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش گونه علفهرز و غلظت عصاره آللوپاتیک بر میزان عملکرد دانه، وزن صددانه، عملکرد بیولوژیک و وزن خشک علفهای هرز مزرعه، تأثیر معنیداری داشت. ولی بر شاخص برداشت و ارزیابی چشمی خسارات گیاهانهرز، معنیدار نبود. با افزایش غلظت عصاره آللوپاتیک، عملکرد دانه در گیاه لوبیا سبز افزایش یافت، بهطوریکه بیشترین میزان عملکرد دانه (981 کیلوگرم در هکتار) در گیاهان تحت تیمار تلخه و غلظت 100 درصدی عصاره آللوپاتیک مشاهده شد. کمترین میزان وزن خشک علفهایهرز (12/33 گرم در متر مربع) در گیاهان تحت تیمار با چاودار در غلظت 100 درصدی عصاره آللوپاتیک مشاهده شد که با تیمار ماشک در همان غلظت، تفاوت معنیداری نداشت. دلیل کاهش میزان وزن خشک گیاهانهرز مزرعه لوبیا در غلظت بالای عصاره آللوپاتیک را میتوان به اثرات کنترلی عصاره گیاهان مورد آزمایش نسبت داد. در مجموع افزایش غلظت عصارههای آللوپاتیک بر میزان تراکم و وزن خشک علفهای هرز، اثر بازدارندگی و بر وزن صد دانه، طول غلاف، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گیاه لوبیا سبز اثر افزایشی معنیداری داشتند. https://jwr.uok.ac.ir/article_62137_e426e809b58a1cf64b4e7c4794673c7a.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Reaction of agronomic traits and yield of wheat cultivars to different planting densitiesواکنش صفات زراعی و عملکرد ارقام گندم به تراکم های مختلف کاشت33426213810.34785/J020.2022.455FAناصر مجنون حسینیاستاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران0000-0003-2807-9673Journal Article20211011Determine the optimal seed density is one of the most important aspects of crop management to reduce seed consumption (cost reduction) or increase yield per unit area. In this study, the response of four commercial wheat cultivars at different plant densities was evaluated at the research farm of the Faculty of the University of Tehran in 2019. The experiment was conducted as factorial based on randomized complete blocks design with four replications. Wheat seeds of four cultivars (Ghods, Mahdavi, Marvdashat and M75-5) were sown at five levels (200, 250, 300, 350, and 400 plants per square meter). Traits height, number of tillers and spikes, number of seeds per spike, 1000-seed weight, grain yield, biological yield, and harvest index were measured. The results of analysis of variance showed that the response of wheat cultivars to changes in plant density was significantly different in most traits except tiller number, grain yield, and dry matter per unit area. The response of wheat cultivars to plant density was a positive trend so that the highest grain and biological yield of all cultivars was obtained at higher densities (350 and 400 plants per square meter). Ghods wheat cv. with the tallest plant (86.5 cm) and high fertility spike (164 spike per square meter) was superior to Mahdavi, Marvdasht, and M75-5 cultivars. Overall, the results showed that the application of density of 350 plants per square meter can be considered as the best plant density for autumn commercial wheat cultivars in Karaj region and similar places, which prevented the surplus consumption of improved cultivars seed (cost reduction), in approved with many researchers.تعیین تراکم یا میزان بذر مطلوب یکی از جنبههای مهم مدیریت زراعی است که برای کاهش بذر مصرفی و در نتیجه کاهش هزینه تولید یا افزایش تولید در واحد سطح انجام میشود. در این بررسی، واکنش چهار رقم اصلاح شده (تجاری) گندم در تراکمهای مختلف در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران در سال زراعی 1398 مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد که شامل عامل رقم گندم تجاری در چهار سطح (ارقام مهدوی، قدس، مرودشت و M75-5) و عامل تراکم کاشت در پنج سطح (200، 250، 300، 350 و 400 بوته در متر مربع) بود. صفات ارتفاع، تعداد پنجه و سنبله بارور، تعداد دانه در هر سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اندازهگیری شدند. نتایج تجزیه واریانس دادهها نشان داد که واکنش ارقام گندم به تغییرات تراکم بوته در اغلب صفات مورد مطالعه به جز تعداد پنجه، عملکرد دانه و ماده خشک در واحد سطح تفاوت معنیداری داشتند. واکنش ارقام گندم مورد بررسی به تراکم بوته روند مثبتی داشت، به طوری که بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک همه ارقام در تراکمهای بالاتر (350 و 400 بوته در متر مربع) به دست آمد. گندم قدس با بیشترین ارتفاع بوته (86/5 سانتیمتر) و بیشترین تعداد سنبله بارور (164 سنبله در متر مربع) نسبت به ارقام مهدوی، مرودشت و M75-5 برتر بود. در مجموع، نتایج نشان داد که کاربرد تراکم 350 بوته در متر مربع را میتوان به عنوان بهترین تراکم کاشت برای ارقام گندم تجاری پاییزه در منطقه کرج و نقاط مشابه آن در نظر گرفت، که از هدر رفت بذر ارقام اصلاح شده جلوگیری مینماید.https://jwr.uok.ac.ir/article_62138_9f6062db3500961dc5981d6384662c48.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Effect of drought stress and chemical fertilizers on wheat productivity and grain and qualityتأثیر تنش خشکی و کودهای شیمیایی بر عملکرد و خصوصیات کیفی دانه گندم43566214110.34785/J020.2022.800FAمحمدصفر نوریدانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تخار، افغانستان0000-0003-2545-6760نثار احمد طالیمندانشجوی دکتری، گروه پویایی محیط و مدیریت، دانشگاه هیروشیما، ژاپنJournal Article20210924The present experiment aimed to investigate the effect of the combined application of nitrogen (N), phosphorus (P), and potassium (K) fertilizers on the growth, yield, and quality of wheat grains under drought stress conditions. Minaminokaori and Lalemi-2 varieties were used in this experiment. The experimental treatments were nitrogen, phosphorus, potassium fertilizers, and drought stress. These cultivars were exposed to three levels of drought stress (well-irrigated, mild, and severe drought) after the flowering stage. The results showed that drought stress decreased wheat growth, grain yield, starch content, and water-soluble pentosan, but increased crude protein and phytate phosphorus content in both cultivars. The highest grain yield and grain starch content under normal irrigation and drought stress conditions belonged to Lalemi-2 cultivar. Whereas, Minaminokaori had the highest amount of grain crude protein, total pentosan, water-soluble pentosane, and phytate phosphorus. Moreover, the results of this experiment showed that the application of adequate amounts of NPK fertilizers could mitigate the adverse effects of drought stress. Furthermore, the selection of drought-tolerant genotypes such as Lalemi-2 cultivar is useful for minimizing drought-induced damage.آزمایش حاضر با هدف بررسی اثر کاربرد ترکیبی کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر رشد، عملکرد و خصوصیات کیفی دانه گندم تحت شرایط تنش خشکی انجام گردید. در این آزمایش از ارقام مینامینوکوری و للمی-2 استفاده شد. تیمارها شامل کاربرد کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم و اعمال تنش خشکی بود. ارقام مذکور بعد از مرحلۀ گلدهی در معرض سه سطح تنش خشکی (آبیاری نرمال، تنش خفیف و شدید خشکی) قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب کاهش رشد، عملکرد، مقدار نشاسته و پنتوزان قابل حل در آب دانه گردید، درحالیکه، میزان پروتئین خام و فیتات فسفر دانه را در هردو رقم افزایش داد. بالاترین مقادیر عملکرد دانه و نشاسته دانه در شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی مربوط به رقم للمی-2 بود. درحالیکه، رقم مینامینوکوری بیشترین مقدار پروتین خام، پنتوزان کل، پنتوزان قابل حل در آب و فیتات فسفر دانه را به خود اختصاص داد. همچنین، نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد مقدار کافی کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم میتواند اثرات زیانبار تنش خشکی را کاهش دهد. علاوه برآن، انتخاب ژنوتیپهای متحمل در برابر تنش خشکی مانند رقم للمی-2 جهت به حد اقل رسانیدن خسارت ناشی از تنش خشکی مفید میباشد.https://jwr.uok.ac.ir/article_62141_89f4ce4ef55791e242fbdcb92cc9fad5.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Adoption and effectiveness of irrigated durum wheat Shabrang cultivar in Iranپذیرش و اثربخشی گندم دوروم آبی رقم شبرنگ در ایران57666214210.34785/j020.2022.498FAهرمز اسدیاستادیار، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران0000-0002-2001-7606ابراهیم زارعدانشیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایرانعادل نعمتیمربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایرانلادن شفیعی بافتیمربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایرانحسین مرادیمربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایرانJournal Article20210916The current study attempted to determine adoption indices, such as estimation of Benefit-Cost Ratio (BCR), Internal rate of return (IRR), and economic surplus (ES) due to planting of irrigated durum wheat Shabrang variety during to concern period. This research was carried out in 2018-2019. Data were collected from institutes, Jihad-e-Agriculture organizations, Agricultural Research and Education, and Natural Resource Centers of targets provinces through filling out the questionnaire. The methodologies of the research were adoption analysis and economic surplus criteria. According to the results, the mean adoption degree of Shabrang variety to total irrigated durum wheat varieties and total irrigated wheat varieties was estimated at 71.7 and 1.5 percent. The highest adoption degree of Shabrang variety belonged to Kerman province. Reducing cost per kg of Shabrang varieties to check variety was calculated 6.7 percent. Net present value (NPV) of breeding program and planted of Shabrang variety was calculated 16.7 milliard rials. The benefit-cost ratio of the concern was estimated at 7.2 the internal rate of return (IRR) of Shabrang variety was estimated at 43.5 percent. Thus, it can be said that the breeding program and planting of irrigated durum wheat Shabrang variety in the country are evaluated economically.اهداف پژوهش حاضر، بررسی شاخص پذیرش، برآورد نسبت فایده به هزینه، نرخ بازده سرمایهگذاری و مازاد اقتصادی رقم گندم آبی دوروم شبرنگ بوده که در سال 1397 اجرا شده است. اطلاعات این پژوهش از طریق ابزار پرسشنامه از سطح موسسات، سازمانها و مراکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استانهای هدف جمع آوری گردید. متدولوژی تحقیق، تحلیل پذیرش و معیار مازاد اقتصادی است. طبق نتایج، میانگین درجه پذیرش رقم شبرنگ نسبت به کل ارقام گندم دوروم و گندم آبی کشور به ترتیب 71/7 و 1/5 درصد مشخص شد، به طوری که بیشترین درجه پذیرش مربوط به استان کرمان بود. کاهش هزینه ناشی از برنامه اصلاحی برای هر کیلو محصول رقم گندم دوروم شبرنگ نسبت به رقم شاهد 6/7 درصد محاسبه شد. ارزش کنونی خالص تحقیقات رقم شبرنگ 16/7 میلیارد ریال محاسبه شد. نسبت فایده به هزینه برآورد شده نشان داد، به ازای یک ریال سرمایهگذاری در معرفی این رقم، منفعت حاصله 7/2 ریال بوده است. نرخ بازده سرمایهگذاری تحقیقات و کشت رقم شبرنگ 43/5 درصد برآورد گردید. بنابراین، با توجه به شاخص های سودآوری، برنامه به نژادی و کشت رقم گندم آبی دوروم مورد مطالعه در کشور اقتصادی بوده است.https://jwr.uok.ac.ir/article_62142_dd0247747add2daca81564356c3cf5a8.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Comparison of photosystem II yield in 240 native wheat genotypes of Iran using chlorophyll fluorescence parameters under salinity stressمقایسه عملکرد فتوسیستم II در ژنوتیپهای گندم بومی ایران با استفاده از پارامترهای فلورسانس کلروفیل تحت تنش شوری67846217210.34785/J020.2022.154FAآمنه قاسمی مصرمیدانشجوی دکتری، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایرانamanehghasemi@gmail.comمحمود سلوکیاستاد، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایرانصابر گلکاریدانشیار،مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مراغه، ایراننفیسه مهدی نژاددانشیار، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایرانمحمد حازم قلعجیاستاد، پژوهشکده فناوری و علوم زیست (ITP)، لهستانبراتعلی فاخریاستاد، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشگاه زابل، زابل، ایرانمیترا جباریاستادیار، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی سراوان، ایرانJournal Article20210922One of the important abiotic stresses in the arid and semi-arid world, including Iran, is soil and water salinity that reduces crop yield. Determination of damage amount of salinity stress to crops such as wheat is also essential. Since chlorophyll fluorescence analysis has become an important tool in fundamental and applied research in the field of plant physiology and agronomy, this experiment was conducted to investigate the effect of salinity on chlorophyll fluorescence of 240 wheat genotypes at three levels of salinity (0, 9, 12 dS.m-1) in greenhouse conditions. After 21 days of salinity stress, chlorophyll fluorescence parameters and related transients (Fo, Fv, Fm, Fv/Fm, Vj, PI, Fv/Fo, and ABS/RC) and the photosynthetic pigments were measured. All photosynthetic pigments decreased after salinity stress, and this decrease was significant in susceptible genotypes. Salinity also significantly reduced the quantum yield of photosystem II (Ø PSII) and the maximum quantum yield of photosystem II (Fv/Fm) and significantly increased the ABS/RC, Fo, and Vj parameters in susceptible genotypes.یکی از مهمترین تنشهای غیرزنده در نواحی خشک و نیمه خشک دنیا از جمله ایران، شوری خاک و آب است که باعث کاهش عملکرد گیاهان زراعی میشود. تعیین میزان خسارت تنش شوری به محصولات زراعی از جمله گندم از اهمیت بسیاری برخوردار است. از آنجایی که تجزیه و تحلیل فلورسانس کلروفیل به ابزاری مهم در تحقیقات اساسی و کاربردی در زمینه فیزیولوژی گیاه و زراعت تبدیل شده است، این آزمایش جهت بررسی تأثیر شوری بر فلورسانس کلروفیل 240 ژنوتیپ گندم در سه سطح شوری (صفر، 9، 12 دسیزیمنس) در شرایط گلخانه انجام گرفت. پس از 21 روز تنش شوری، پارامترهای فلورسانس کلروفیل (فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس حداقل (Fo)، فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر عملکرد کوانتومی فتوسیستم، شاخص کارایی فتوسنتز (PI، Vj ، Fv / Fo و ABS/RC) و میزان رنگدانههای فتوسنتزی اندازگیری شد. تمام رنگدانههای فتوسنتزی پس از اعمال تنش شوری کاهش یافت و این کاهش، در ژنوتیپهای حساس معنیدار بود. همچنین شوری باعث کاهش معنیدار عملکرد کوانتومی فتوسیستم (Ø PSII) II و بیشینه عملکرد کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و افزایش معنیدار پارامترهای ABS / RC، Fo و Vj در ژنوتیپهای حساس گردید.https://jwr.uok.ac.ir/article_62172_07a2345a0aeed1005ddf04fff77a0eeb.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321The evaluation of quantitative characteristics and essential oil composition of Calendula officinalis L. affected vermicompost and humic acidبررسی خصوصیات کمی و ترکیبات اسانس گل همیشه بهار (.Calendula officinalis L) تحت تاثیر ورمی کمپوست و هیومیک اسید85946217710.34785/J020.2022.357FAمهتاب صالحیاستادیار، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه بوعلی سینا، مجتمع آموزش عالی نهاوند، همدان، ایرانفائزه سیاهوشیدانش آموخته کارشناسی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه بوعلی سینا، مجتمع آموزش عالی نهاوند، همدان، ایرانفاطمه داوودیدانش آموخته کارشناسی، گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشگاه بوعلی سینا، مجتمع آموزش عالی نهاوند، همدان، ایرانJournal Article20211204 <br />The application of organic fertilizers has a vital role in improving the quantitative and qualitative characteristics of medicinal plants. <em><span data-preserver-spaces="true">Calendula officinalis</span></em> L. is an important medicinal plant from the Asteraceae family. Its extract has medicinal effects such as wound healing, anti-inflammatory, blood purifying, and antibacterial and contains essential oils, carotenoids, and amino acids. This experiment was conducted in a completely randomized design with six treatments and three replications to investigate the effect of humic acid and vermicompost on some quantitative characteristics and essential oil composition of <em><span data-preserver-spaces="true">Calendula officinalis</span></em> L. in the research greenhouse of the University of Nahavand in 2019. Treatments include control, vermicompost fertilizer in two levels of 100 and 200 g and humic acid in two levels of 0.5 and 1 g.L<sup>-1</sup>, and integrated treatment of 100 g vermicompost and 0.5 g.L<sup>-1</sup> humic acids. The results showed that the highest amount of phenol was produced in the integrated treatment of humic acid and vermicompost. The highest percentage of essential oil (0.32%) was obtained in the integrated treatment of humic acid and vermicompost. Twenty-eight compounds were observed in essential oil, in which alpha-Cadinol had the highest amount. Also, the highest level of alpha-Cadinol was obtained in the integrated treatment of vermicompost and humic acid. It can be said that the use of organic fertilizers can be effective in improving the quantitative characteristics of marigold flowers.کاربرد کودهای آلی، نقش مهمی در بهبود خصوصیات کمی و کیفی گیاهان دارویی دارد. همیشه بهار با نام علمی (<em>Calendula officinalis</em> L) یکی از گیاهان دارویی مهم و متعلق به خانواده کاسنی (Asteraceae) است. عصاره همیشه بهار، در درمان التهاب های پوستی، اگزما و خشکی پوست کاربرد دارد و دارای اسانس، کاروتنوئید و اسیدهای آمینه است. این پژوهش به منظور بررسی کاربرد ورمی کمپوست و هیومیک اسید، بر برخی خصوصیات کمی و ترکیبات اسانس گل همیشه بهار با شش تیمار و سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه نهاوند در سال 1398 انجام شد. تیمارها شامل شاهد، کود ورمی کمپوست در دو سطح 100 و 200 گرم و هیومیک اسید در دو سطح 0.5 و 1 گرم در لیتر و تیمار تلفیقی 100 گرم ورمی کمپوست و 0.5 گرم در لیتر هیومیک اسید بودند. نتایج نشان داد بیشترین میزان فنل کل (0.137 میلی گرم گالیک اسید بر گرم عصاره) در تیمار تلفیقی 100 گرم ورمی کمپوست و 0.5 گرم در لیتر هیومیک اسید به دست آمد. بالاترین درصد اسانس (0.32 درصد) نیز در تیمار تلفیقی هیومیک اسید و ورمی کمپوست به دست آمد. 28 ترکیب در اسانس مشاهده گردید که آلفا-کادینول بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. بالاترین میزان آلفا-کادینول در تیمار تلفیقی ورمی کمپوست و هیومیک اسید به دست آمد. می توان گفت کاربردکودهای آلی، میتواند در بهبود خصوصیات کمی گل همیشه بهار موثر باشد.https://jwr.uok.ac.ir/article_62177_fed520e62bf00a441f59af48a4011066.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Wheat × Aegilops geniculata interspecific hybrids and amphiploids: Production and fertility assessmentتولید و مطالعه باروری هیبریدهای بین گونهای گندم نان × آجیلوپس جنیکولاتا (Aegilops geniculata Roth)951086217810.34785/J020.2022.514FAزینت عبدالملکیدانشجوی دکتری بیوتکنولوژی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایرانقادر میرزاقادریدانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایرانJournal Article20220105Among the wild relatives of wheat, species in the genus Aegilops have a close relationship to wheat. Aegilops geniculata Roth (2n = 4x = 28; MgMgUgUg) is an allotetraploid, tolerant to various biotic and abiotic stresses that can be introgressed into bread wheat via hybridization and backcrossing. Here, we crossed three bread wheat (Triticum aestivum L., 2n = 6x = 42; AABBDD) cultivars ‘Navid’, ‘Omid’ and ‘Zarin’ with two Ae. geniculata accessions ‘386’ and ‘387’. ‘Zarin’ × Ae. geniculata ‘387’ and ‘Navid’ × Ae. geniculata ‘386’ crosses showed the lowest (11.93%) and highest (48.25%) crossability, respectively. Polyploidy was induced by colchicine treatment in some F1 seedlings and their fertility was compared to non-treated plants. Non-treated hybrid plants with the exception of Zarin’ × Ae. geniculata hybrids also produced F2 seeds. Chromosome configurations in metaphase I of meiosis were mostly univalent along with 3 to 4 rod bivalents. Chromosome numbers in the root tip cells of a sample of F2 seeds ranged from 45 to 65. Fluorescence in situ hybridization (FISH) using (GAA)10 and pTa535-1 as probes, could identify parental chromosomes in the resulting amphiploids.Aegilops geniculata گونهای تتراپلویید با فرمول ژنومی MgMgUgUg دارای صفات مقاومت به تنشهای زنده و غیرزنده بوده که از طریق تلاقی قابل انتقال به گندم است. در این تحقیق سه رقم گندم نان 'نوید'، 'امید' و 'زرین' با دو ژنوتیپ 386 و 387 گونه Ae. geniculata تلاقی داده شدند. تلاقیپذیری هیبریدهای حاصل (نسل F1) از 11/93 درصد (در هیبریدهای زرین × Ae. geniculata '387' ) تا 48/25 درصد (در هیبریدهای نوید × Ae. geniculata '386') متغیر بود. تعدادی از گیاهچههای هیبرید با کلشیسین تیمار شدند که همگی بذر تولید کردند و با هیبریدهای تیمار نشده با کلشیسین مورد مقایسه قرار گرفتند. هیبریدهای تیمار نشده با کلشیسین غیر از هیبرید زرین × Ae. geniculata نیز بذر F2 (آمفیپلوئید)تولید کردند. الگوی جفتشدگی کروموزومها در متافاز I میوز گیاهان F1 عمدتاً یونیوالنت و به ندرت بیوالنتهای میلهای بودند. تعداد کروموزومها در سلولهای متافازی نوک ریشه نمونهای از بذور F2 از 45 تا 65 متغیر بود. روش دورگهسازی فلورسنت در محل با کاوشگرهای (GAA)10 و pTa535-1 توانست کروموزومهای گندم و Ae. geniculata را در بذور F2 شناسایی کند.https://jwr.uok.ac.ir/article_62178_235df3b5db00610a630057d2d6c7626b.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321The improvement of traits and germination indices of three ecotypes of savory (Satureja hortensis L.) by seed primingبهبود صفات و شاخصهای جوانهزنی سه اکوتیپ مرزه (.Satureja hortensis L) با پرایمینگ بذر1091186218610.34785/J020.2022.915FAسهیلا افکاراستادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایرانJournal Article20211130Seed germination ability is an essential step for optimum stand establishment. Seed priming includes very simple methods that could improve seed germination and establishment of the seedling. <em>Satureja hortenssis</em> L. is an aromatic plant used in the food and pharmaceutical industry. To evaluate the effect of priming on germination of Khuzestan, Isfahan, and Ardestan ecotypes of <em>Satureja hortensis </em>L, a factorial experiment on the base of a completely randomized design was conducted with three replications. Factors are four concentration levels (0, 50, 100, and 200 ppm) of KNO3 and three priming time levels (0, 24, 48 hours). Results showed that germination parameters reduced at 200 ppm of KNO3 and 48 h in the Khuzestan and Ardestan ecotypes, but for the Isfahan ecotype, 24h after treatment with 100 ppm KNO3 most germination parameters were reduced. According to the observed results, the best and most effective treatment for stimulation of germination is different for each ecotype. In conclusion, these results showed that the low concentration of KNO3 increased germination and seedling parameters, but the high concentration decreased studied traits. توانایی جوانهزنی بذر مرحله مهمی برای استقرار مناسب میباشد. پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار ساده ای است که میتواند در بهبود جوانهزنی بذر و استقرار گیاهچه موثر باشد مرزه گیاه معطری است که در صنایع غذایی و داروسازی استفاده میشود. برای ارزیابی تاثیر پرایمینگ بر جوانهزنی سه اکوتیپ خوزستانی، اصفهانی و اردستانی مرزه (<em>Satureja hortensis </em>L.) آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل 4 غلظت نیتراتپتاسیم (ppm 200, 100, 50, 0) و 3 زمان پرایمینگ (0، 24 و 48 ساعت) بود. نتایج نشان داد که در دو اکوتیپ اردستانی و خوزستانی مرزه اکثر پارامترهای جوانهزنی در غلظت ppm 200 نیتراتپتاسیم و زمان 48 ساعت کاهش یافتند در حالیکه 24 ساعت پس از تیمار با غلظت ppm 100 نیتراتپتاسیم اغلب پارامترهای جوانهزنی اکوتیپ اصفهانی کاهش نشان دادند. بر اساس نتایج مشاهده شده بهترین و موثرترین تیمار نیتراتپتاسیم در تحریک جوانهزنی هر اکوتیپ متفاوت بود. بطورکلی بر اساس نتایج این آزمایش، غلظت پایین نیترات پتاسیم پارامترهای جوانهزنی و استقرار گیاهچه را بهبود بخشید اما غلظت بالا صفات مورد مطالعه را کاهش داد.https://jwr.uok.ac.ir/article_62186_ce10d663311e309ef7925c35b47753f9.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Evaluating wheat seed production quality according to noxious weeds, other cultivars, and other crops in Tehran and Alborz provincesارزیابی کیفیت مزارع تولید بذر گندم از نظر آلودگی به علفهای هرز غیرمجاز، سایر ارقام و سایر محصولات در استانهای تهران و البرز1191326218810.34785/J020.2022.539FAلیلا یاریمحقق موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایرانفائزه دریاییاستادیار ، گروه کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، قم، ایرانبهمن دالوندمحقق موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایرانJournal Article20211204To evaluate the quality of fields and seed plots in two wheat seed production companies in Tehran (1) and Alborz (2) provinces. The experiment was conducted in 2018-2019 on Sirwan, Baharan, Sivand, Pishtaz, Rakhshan, Pishgam, and Persian gold cultivars at Seed and plant Certification and Registration Research Institute according to <strong>PROJECT NO: </strong>2-08-08-021-971216. The distribution of noxious weeds, other crops, and other species in fields was recorded. Also, seed samples were analyzed in a seed quality analysis laboratory for seed germination percent and physical purity. The results showed that the fields of company 2 were better than company 1. As a result, the number of other crops in fields of companies 2 and 1 were observed at 1.1 and 2.2, respectively. Also, the number of other species in fields was recorded for companies 2 and 1, 9.1 and 9.9, respectively. The most weeds that have been observed in fields and seed samples were <em>Avena fatua</em> L. In addition, 66.1% and 39.2% of total <em>Avena fatua</em> L. were related to companies 1 and 2, respectively. Meanwhile, according to the estimated seed sample for the number of noxious weeds and other crops before processing, seed production of company 2 was better than company 1. Also, wheat seed yields for the two companies were recorded at 5.0 and 4.6 tons per hectare, respectively. The physical purity was 99.6% in the two companies, but the normal seedling of companies 2 and 1 was 93.9% and 93.6%, respectively. تحقیقی در مزارع تولید بذر گندم در دو شرکت در استان های تهران (1) و البرز (2) در سال زراعی 1398-1397 روی ارقام سیروان، بهاران، سیوند، پیشتاز، رخشان، پیشگام، پارسی طلایی و حیدری بر اساس طرح مصوب به شماره ثبت 971216-021-08-08-2<strong> </strong>در مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال<strong> </strong>اجرا گردید. مطابق با دستورالعمل های معمول کنترل وگواهی بذر، شناسایی و ارزیابی تعداد علف های هرز غیرمجاز، تعداد سنبله های سایر ارقام و سایر محصولات در مزارع انجام گرفت. بعلاوه خلوص فیزیکی و درصد جوانه زنی نمونه های بذر در آزمایشگاه مورد ارزیابی گرفتند. نتایج نشان داد که شرکت 2 در هر کرت بازدید، از آلودگی های مزرعه ای کمتری در مقایسه با شرکت 1 برخوردار بود. به طوری که میانگین کل تعداد سنبله سایر ارقام در دو شرکت 1 و 2 به ترتیب 9/9 و 9/1 عدد و میانگین کل تعداد سنبله سایر محصولاتدر شرکت 1 و 2 به ترتیب 2/2 و 1/1 عدد بوده است. از نظر تعداد بذر علف های هرز غیر مجاز، بیشترین فراوانی متعلق به علف هرز یولاف بود، به طوری که در شرکت 1 بذر یولاف 66/1 درصد و درشرکت 2، 39/2 درصد کل بذر علف های هرز غیر مجاز موجود در محموله بذری را تشکیل داد. محموله های بذری خریداری شده شرکت 2 از تعداد بذر علف هرز غیر مجاز و بذر سایر محصولات کمتری برخوردار بودند. متوسط عملکرد بذر گندم در شرکت 1، 4/6 و در شرکت 2، 5 تن در هکتار بود. میانگین خلوص فیزیکی کل پارتهای بذری ارزیابی شده در هر دو شرکت 99/6 درصد و میانگین تولید گیاهچه های عادی درشرکت 1 و 2 به ترتیب 93/6درصد و 93/9 درصد بود.https://jwr.uok.ac.ir/article_62188_1311342a33cd7e79d765498abe247c67.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321Evaluation of growth indices, yield, and yield components of red bean cultivars in cold climatic conditionsبررسی شاخصهای رشد، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا قرمز در شرایط اقلیمی سرد1331466218910.34785/J020.2022.120FAحسین پورهادیاناستادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایراننبی هداوندکارشناس ارشد باغبانی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایرانمجید خلیلیکارشناس زراعت،شرکت شهرک های کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایرانحسن کاظم اصلانیکارشناس زراعت، سازمان جهادکشاورزی، قم، ایرانJournal Article20220201This experiment was carried out in a randomized complete block design with four replications and five cultivars of red beans, including local of Azna, Derakhshan, Sayad, Goli, and Naz in Jihad Agricultural Service Center Al-Mahdi Town, Azna. Results showed that red bean cultivars differ in the characteristics measured (P < 0.01). The highest dry weight, LAI, plant height, distance between internodes, nodes number on the stem, seeds number per plant and per square meter, harvest index, grain yield per plant and square meter, and biological yield belonged to the Goly cultivar. But, the highest CGR was in local varieties of Azna. Naz cultivar had the highest number of leaves per plant, number of sub-branches per plant and square meter, and number of fertile pods per plant. But Sayad cultivar had the highest NAR, RGR, and number of seeds per pod, and the Derakhshan cultivar had the highest ratio of the pod to plant height and 100- seed weight. Except for the lowest seeds number per pod in Naz and ratio pod to height and nodes number in Goly, the lowest Other characters were obtained in Derakhshan. According to the results of this experiment, the Goli cultivar is suitable for cultivation in the study area. The study of correlation relationships showed high and significant correlation between yield, and biological dry weight (0.77**), leaf area index (0.72**), crop growth rate (0.66**), sub-branch number per plant and per square meter (0.61**), node number per plant (0.98**), seed number per plant (0.86**), 100-seed weight (-0.45*), pod-to-height ratio(-0.88**), distance between nodes (0.79), height (0.91**), biological yield (0.49*) and harvest index (0.61**).به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و شاخصهای رشد ارقام لوبیا آزمایشی در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار و پنج رقم لوبیای قرمز شامل بومی ازنا، درخشان، صیاد، گلی و ناز در مرکز خدمات جهادکشاورزی شهرستان ازنا انجام شد. نتایج نشان داد ارقام لوبیا قرمز از نظر صفات اندازهگیری شده در سطح یک درصد با هم اختلاف معنیدار داشتند. رقم گلی دارای بیشترین میزان وزن خشک، LAI، ارتفاع بوته، فاصله میانگره، تعداد گره در ساقه، تعداد دانه در بوته و در مترمربع، شاخص برداشت، عملکرد دانه در بوته و در مترمربع و عملکرد بیولوژیک بود. اما بیشترین CGR در رقم بومی ازنا حاصل شد و رقم ناز دارای بیشترین تعداد برگ در بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته و در مترمربع و تعداد نیام بارور در بوته بود. از طرف دیگر رقم صیاد دارای بیشترین NAR، RGR و تعداد دانه در نیام و رقم درخشان دارای بیشترین نسبت نیام به ارتفاع بوته و وزن صد دانه بود. بهجز کمترین تعداد دانه در نیام که در رقم ناز و نسبت نیام به ارتفاع بوته که در رقم گلی مشاهده شد، کمترین مقدار سایر صفات در رقم درخشان بهدست آمد. با توجه به نتایج حاصل از این آزمایش، رقم گلی مناسب کشت در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد. بررسی روابط همبستگی نشان داد عملکرد، همبستگی بالا و معنی داری با وزن خشک در هر بوته (<sup>**</sup>0/77)، شاخص سطح برگ (**0.72)، سرعت رشد محصول (**0.66)، تعداد شاخه فرعی در بوته و در مترمربع (<sup>**</sup>0/61)، تعداد گره در بوته (<sup>**</sup>0/98)، تعداد دانه در بوته (<sup>**</sup>0/86)، وزن صد دانه (<sup>*</sup>0/45-)، نسبت نیام به ارتفاع بوته (<sup>**</sup>0/88-)، فاصله میان گره (<sup>**</sup>0/79)، ارتفاع بوته (<sup>**</sup>0/91)، عملکرد بیولوژیک (<sup>*</sup>0/49) و شاخص برداشت (<sup>**</sup>0/61) داشت.https://jwr.uok.ac.ir/article_62189_562c382f626e420f0363e7100374f1d8.pdfدانشگاه کردستانتولید و ژنتیک گیاهی2821-09133120220321The effect of intercropping of replacement and additive series on yield, light use efficiency, and radiation absorption in safflower and chickpea in Ilamبررسی اثر کشت مخلوط سری های افزایشی و جایگزینی بر عملکرد، کارایی مصرف نور و میزان جذب تشعشع گلرنگ و نخود پاییزه در ایلام1471626219910.34785/J020.2022.627FAرویا فتاح نیاییدانشجوی کارشناسی ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام، ایلام، ایرانیاسر علیزادهاستادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایراناحسان اله زیدعلیاستادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایرانJournal Article20211215In order to study the effect of intercropping (additive and replacement series) on yield and radiation use efficiency of safflower and chickpea, a field experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications and nine treatments at the research farm, Faculty of Agriculture, Ilam University during the growing season in 2020. Experimental treatments were include: sole crops: safflower (S) (25 plants.m<sup>-2</sup>) and chickpea (Ch) (25 plants.m<sup>-2</sup>), intercropping of replacement series: (70% S, 30% Ch), (50% S, 50% Ch), (30% S, 70% Ch) and intercropping of additive series: (100% S+ 30% Ch), (100%S + 50% Ch), (100% Ch + 30% S) and (100% Ch + 50% S). The results showed that the highest grain yield (190 kg.ha<sup>-1</sup>) and biological yield (1070 kg.ha<sup>-1</sup>) of safflower were obtained in additive series 100% S+ 30% Ch. The highest (1.47) and the lowest (0.86) land equivalent ratio was obtained from additive series 30% S+ 100% Ch and replacement series of 30%S+ 70% Ch, respectively. The highest radiation use efficiency (RUE) of safflower and chickpea was obtained in the treatments of 100% S + 30% Ch and 50% S + 50%Ch, respectively. The highest radiation absorbed (603 MJ.m<sup>-2</sup>) was obtained in the treatments of 100% S+ 50% Ch. Intercropping patterns of chickpea and safflower improved the radiation absorption and radiation use efficiency and increased the total yield per unit area and LER.بهمنظور بررسی اثر کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی بر عملکرد، کارایی مصرف و جذب نور گلرنگ و نخود، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 9 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 1399-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: کشت خالص: گلرنگ (25 بوته در متر مربع)، نخود (25 بوته در متر مربع)، کشت مخلوط جایگزینی: (70% گلرنگ، 30% نخود)، (%50 گلرنگ، 50% نخود)، (30% گلرنگ، 70% نخود) و کشت مخلوط افزایشی: (100% گلرنگ + 30% نخود)، (100% گلرنگ +50% نخود)، (100% نخود + 30% گلرنگ) و (100% نخود + 50% گلرنگ) بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (190 کیلوگرم در هکتار) و زیستی (1070 کیلوگرم در هکتار) گلرنگ در سری افزایشی 100% گلرنگ+ 30% نخود مشاهده شد. بیشترین (1/47) و کمترین (0/86) نسبت برابری زمین به ترتیب در سریهای افزایشی 30% گلرنگ+ 100% نخود و جایگزینی 70% گلرنگ + 30% نخود حاصل گردید. حداکثر شاخص سطح برگ در گلرنگ و نخود به ترتیب 60 و 80 روز پس از کشت مشاهده شد. بیشترین مقدار کارایی مصرف نور گلرنگ و نخود به ترتیب در تیمارهای افزایشی 100% گلرنگ+30% نخود و جایگزینی 50% گلرنگ+50% نخود حاصل شد. بالاترین میزان تشعشع جذب شده (603 مگا ژول بر متر مربع) در الگوی افزایشی 100% گلرنگ+ 50% نخود بود. الگوی کشت مخلوط نخود و گلرنگ باعث بهبود میزان جذب تشعشع و کارایی مصرف نور در این گیاهان گردید که نتیجه آن بیشتر شدن عملکرد کل در واحد سطح و بالا رفتن میزان LER بود.https://jwr.uok.ac.ir/article_62199_7942f0d0f8134faf6ef19a94839bfd76.pdf