تاثیر زمان و نحوه مصرف کود اوره بر میزان پروتئین دانه و انتقال مجدد نیتروژن تحت تأثیر آبیاری تکمیلی در گندم دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 محقق موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.و دانش آموخته دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، ایران.

2 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 دانشیار، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران

4 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی ،کرمانشاه ، ایران

10.34785/J020.2022.001

چکیده

نیتروژن نقش مهمی در افزایش کمی و کیفی عملکرد دانه گندم در دیم‌زارها ایفا می‌کند. در این پژوهش تأثیر تیمارهای مختلف محلول‌پاشی کود اوره و کود سرک در مراحل مختلف نمو بر پروتئین دانه و انتقال مجدد ازت در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بررسی شد. این تحقیق به صورت آزمایش کرت‌های خرد شده نواری بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 96-1395 و 97-1396 و هر سال در دو آزمایش جداگانه دیم و آبیاری تکمیلی اجرا شد. عامل‌های آزمایش عبارت بودند از: الف) محلول‌پاشی کود اوره در چهار مرحله رشدی (شاهد (آب پاشی)، آبستنی، آبستنی+ پرشدن دانه و پرشدن دانه) در کرت‌های اصلی ب) چهار رقم گندم دیم در کرت‌های فرعی (به صورت عمودی) و ج) تیمار کود سرک در دو سطح (عدم مصرف و مصرف کود سرک در مرحله نمو پنجه‌زنی) به عنوان عامل افقی. نتایج تجزیه مرکب و مقایسه میانگین‌ داده‌ها نشان داد که محلول پاشی کود اوره در هر سه مرحله رشدی باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه، محتوای نیتروژن، درصد و عملکرد پروتئین دانه و انتقال مجدد نیتروژن اندام‌های هوایی شد. کاربرد کود سرک بر عملکرد پروتئین دانه معنی‌دار بود. بیشترین مقدار این صفت در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به ترتیب 393 و 492 کیلوگرم در هکتار بود. درهر دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی رقم ریژاو دارای بیشترین کارایی انتقال مجدد و رقم آذر-2 از کمترین میزان کارایی انتقال مجدد برخوردار بود. محلول‌پاشی در مرحله پرشدن دانه بیش‌ترین سهم در انتقال مجدد نیتروژن به دانه و  تیمار شاهد کم‌ترین نقش را داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of times and method of urea fertilizer application on grain protein content and nitrogen remobilization under supplementary irrigation in dryland wheat

نویسندگان [English]

  • Rahman Rajabi 1
  • Seyed Vahid Eslami Eslami 2
  • Majid Jami Al Ahmadi 2
  • Reza Mohammadi 3
  • Mohsen Saeidi 4
1 Researcher of Dryland Agricultural Research Sub-Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran. Ph.D. graduate, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Iran
2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran
3 Associate Professor, Dryland Agricultural Research Sub-Institute, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Kermanshah, Iran
4 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Razi, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Nitrogen plays an important role in increasing the quantitative and qualitative yield of wheat in dryland regions. To evaluate the effect of nitrogen (urea) by different foliar application treatments and top dressing fertilizer on grain protein and nitrogen remobilization of wheat, a strip split-plot design based on RCBD with three replicates was conducted under dryland and supplemental irrigation conditions during two growing seasons (2016-17 and 2017-18). Experimental treatments were: A: control (without application of N), foliar application of urea during booting, booting + grain filling and grain filling stages as the main plot, B: wheat cultivars as sub-plots, C: top dressing fertilizer including application and non-application (control) in strip factor were considered. The results of combined analysis of variance and mean comparisons showed that foliar application of urea fertilizer in all three growth stages significantly increased grain yield, nitrogen content, percentage and yield of grain protein and grain nitrogen remobilization of shoots. The application of top dressing fertilizer in both dryland and supplementary irrigation conditions was significant on grain protein yield. The highest grain protein yield in both dryland and supplementary irrigation conditions were 393 and 492 kg/ha, respectively. Foliar application at the grain filling stage had the largest role in the nitrogen remobilization to the grain and the control. Foliar application at the grain filling stage had the highest and control (without foliar application) had the lowest share of nitrogen remobilization to the grain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Remobilization
  • grain protein
  • foliar application
  • nitrogen

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار