تکثیر کشت بافتی گیاه مرزه سهندی (Satureja sahandica Bornm) یک گونه با ارزش دارویی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. و دانشیار، مرکز پژوهشی اصلاح و توسعه گیاهان دارویی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 استاد، گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

 مرزه سهندی (Satureja sahandica Bornm) یکی از گونه ­های بومی ایران است که دارای متابولیت­های ثانویه با ارزشی است. ارزش بالای مواد مؤثره گیاه دارویی مرزه سهندی باعث شده است که نیاز به روش­هایی برای تکثیر سریع و مطمئن مانند کشت سلول و بافت احساس شود. به همین دلیل در این تحقیق بهینه سازی یک روش تکثیر درون شیشه­ ای برای گیاه مرزه سهندی انجام شد. ابتدا ریز نمونه ها از کشت گیاهچه­ های بذری استریل تهیه شدند. تیمارهای تنظیم کننده رشد گیاهی مورد استفاده برای کالوس زایی در محیط کشت MS شامل ترکیبات 2,4-D در سه سطح همراه  با BA (بنزیل­آدنین) در چهار سطح و یا ترکیب NAA در دو سطح به همراه با BA در پنج سطح بودند. همچنین تیمار  BA در پنج سطح برای شاخه زایی کالوس­ها استفاده شد. ریز نمونه ­ها تحت تاثیر ترکیبات تنظیم کننده­ های رشد گیاهی متفاوت عکس العمل­های کال­زایی متفاوتی را نشان دادند. ترکیب یک میلی‌گرم در لیتر 2,4-D به‌اضافه یک میلی‌گرم در لیتر BA و ترکیب 5/0 میلی‌گرم در لیتر NAA به‌ همراه 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA  بالاترین میزان القاء کالوس‌زایی (%100) را نشان دادند. کالوس‌های تولید شده سبز رنگ و دارای ساختار کروی و بافتی سفت و فشرده بودند. همچنین ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺪاد شاخه های باززا شده (سه نوشاخه) از کالوس­ها مربوط به غلظت­های ۴ و ۵ میلی گرم بر لیتر BA بود. این نتایج می­تواند به عنوان یک روش ساده و مناسب در باززایی گیاه مرزه سهندی برای ریز ازدیادی در شرایط درون شیشه ای و یا انتقال ژن مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

In vitro Micropropagation of Sahendian savory (Satureja sahendica Bornm), a species with medicinal value

نویسندگان [English]

  • Asad Maroufi 1
  • Helia Bahmani 2
  • BaratAli Fakheri 3
  • Mohammad Majdi 1
1 Associate Professor, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj. Iran. Associate Professor, Research Center for Medicinal Plant Breeding and Development, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 MSc. graduate. Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, Zabol University, Zabol, Iran
3 Professor, Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, Zabol University, Zabol, Iran
چکیده [English]

Sahendian savory (Satureja sahendica Bornm) is one of the native species of Iran that contain valuable secondary metabolites. The high value of the active ingredients of Sahendian savory has caused the need for methods for rapid Therefore, in this study, an in vitro tissue culture method was optimized for Sahendian savory. First, explants were prepared from sterile seedlings. Plant growth regulators treatments used for callus induction in MS medium included 2,4-D at three levels with BA (Benzyl Adenine) at four levels or NAA at two levels with BA at five levels (0, 0.5, 1, 2 and 5 mgl-1). BA treatment was also used at five levels for shoot induction. Callus formation of explants showed different reactions under the influence of different hormonal compounds. The explants showed different callogenic reactions under the consequence of different plant growth regulators combinations. The combination of 1 mgl-1 2,4-D plus 1 mgl-1 BA and the combination of 0.5 mgl-1NAA with 0.5 mgl-1 BA showed the highest callus induction rate (100%). The calli produced were green and had a spherical and firm texture. Additionally, the highest number of regenerated shoots (3 shoots) from calli were related to concentrations of 4 and 5 mgl-1 BA. These results can be used as a simple and appropriate technique in the regeneration of Sahendian savory plants for in vitro micropropagation or gene transfer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Callus
  • tissue culture
  • medicinal plants
  • Satureja sahendica Bornm

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار