تعیین عوامل تاثیرگذار بر تولید سویا در استان‌های گلستان و مازندران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22034/plant.2025.142588.1134

چکیده

سویا از قدیمی‌ترین گیاهان زراعی و یکی از منابع عمده تولید روغن و پروتئین گیاهی است که از نظر تولید روغن در سطح جهانی در رتبه نخست جای دارد. اهداف این پژوهش، بررسی منافع و عوامل تاثیرگذار بر تولید سویا طی دوره 1400-1379 در استان‌های گلستان و مازندران بوده که در سال 1402 انجام شد. به منظور تعیین عوامل موثر بر تولید محصول از تحلیل رگرسیونی و تابع تولید مناسب و جهت برآورد سودمندی تولید از شاخص نسبت فایده به هزینه استفاده شد. نتایج نشان داد به ازای یک ریال سرمایه‌گذاری در تولید سویای آبی در استان‌های گلستان و مازندران به‌ترتیب 8/1 و 34/1 ریال منفعت به همراه داشته است. طبق آزمون‌ها و شاخص‌های برازش خوبی مدل‌ها، تابع تولید تزانسندنتال در حالت بدون عرض از مبدا به عنوان تابع تولید مناسب در مناطق هدف انتخاب شد. نتایج مدل نشان داد، در استان گلستان متغیرهای توضیحی بارندگی سالانه و کودهای پتاس و فسفات به عنوان متغیرهای تاثیرگذار، تاثیر مثبت و معنی‌داری از لحاظ آماری بر تولید سویا داشته‌اند. در استان مازندران متغیرهای توضیحی بارندگی سالانه و نیروی کار دارای تاثیر مثبت و معنی‌داری بر تولید محصول داشته اند. در هردو منطقه، متغیر توضیحی بارندگی سالانه بیشترین تاثیر را بر تولید محصول داشته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining of effect factors on soybean production in Golestan and Mazandaran Provinces

نویسندگان [English]

  • Zahra Taheri Mashhad Torqi 1
  • Hamed Ghaderzadeh 2
  • Hormoz Asadi 3
1 MSc. graduate, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Kurdistan University, Sanandaj, Iran
2 Associate Professor, Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Kurdistan University, Sanandaj, Iran
3 Associate Professor i, Seed and Plant Improvement Institute(SPII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran,
چکیده [English]

Soybean is the oldest crops and one of the main sources of vegetable oil and protein production, which ranks first in the world in terms of oil production. The cirrent research aimed to determine of benefit and its effect factors on irrigated Soybean production during 2000-2021 in Golestan and Mazandaran provinces and carried out in 2023. In order to determining of the effective factors on crop product used regression analysis and production function estimated and to evaluate the profitability of production benefit-cost ratio creteria used. According to the results, benefit-cost ratio in Soybean production in Golestan and Mazandaran provinces was estimated 1.8 and 1.34 respectively. Based on the tests and goodness of appropriate indices of the models, the transcendental production function without intercept was selected as the appropriate production function in the target areas. The results showed that, in Golestan province, the explanatory variables of annual rainfall, potash and phosphate fertilizers have a positive and statistically significant effect as effective variables on production. In Mazandaran province, explanatory variables of annual rainfall and labor have a positive and significant effect on crop production. In both provinces, the explanatory variable of annual rainfall has had the greatest impact on crop production.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Effective factors
  • Profitability
  • Regression
  • Soybean production
تولید و ژنتیک گیاهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار