ارزیابی تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم تحت سطوح آبیاری تکمیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

3 گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

در میان تنش­های غیرزنده، تنش خشکی عامل اصلی محدودکننده رشد گیاه در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. بخش عمده­ای از مناطق تحت کشت گندم ایران در چنین شرایط آب‌وهوایی قرار دارد و کاهش نزولات و توزیع نامناسب آن موجب محدودیت عملکرد دانه گندم می­شود. به­منظور بررسی تغییرات عملکرد و اجزای­ عملکـــرد گیاه گندم تحت رژیم­های مختلف آبیاری تکمیلی، آزمایشی به‌صورت کرت­های یک‌بار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی، اجرا شد. تیمار کرت­های اصلی شامل آبیاری تکمیلی در 3 سطح: بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مرحله سنبله دهی و آبیاری در مراحل سنبله دهی+اوایل دانه­بندی. تیمار کرت­های فرعی شامل 5 رقم گندم مختلف به­ نام­های آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما بود. نتایج نشان داد که در اثر کاربرد دو نوبت آبیاری تکمیلی میزان افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار بدون آبیاری در ارقام آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما به ترتیب 51، 38، 38، 50 و 63 درصد بود. همچنین اعمال یک نوبت آبیاری تکمیلی در مرحله سنبله دهی باعث افزایش 3/16، 7/10، 5/52، 9/28 و 2/30 درصدی عملکرد دانه به ترتیب در ارقام آذر 2، ریژاو، سرداری، سیروان و هما نسبت به تیمار بدون آبیاری (دیم) گردید. کاربرد حتی یک نوبت آبیاری تکمیلی، باعث افزایش 50 درصدی عملکرد، در رقم سرداری نسبت به تیمار بدون آبیاری (دیم) شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of yield and yield components of wheat varieties under supplemental irrigation levels

نویسندگان [English]

  • Hoshmand Amjadi 1
  • Adel Siosemardeh 2
  • Farzad Hosseinpanahi 3
1 PhD of Crop Ecology, Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Associate Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
3 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Among abiotic stresses, drought stress is one of the main factors, which limits plant growth in arid and semi-arid regions. Large parts of cultivated wheat in Iran are subjected to such weather conditions, which decrease in precipitation and its inappropriate distribution limits grain yield. A field split plots experiment based on randomized complete blocks design was conducted to evaluate of wheat yield and yield components variation under different supplemental irrigation treatments. The main plots were supplemental irrigation in three levels no irrigation (I0), irrigation at heading (I1), and irrigation at heading and early grain filling stages (I2). Subplots treatments included five different wheat varieties (Azar 2, Rijjaw, Sardari, Sirvan and Homa). Results showed that yield increase in two irrigation treatments were 51, 38, 38, 50 and 63 percent for Azar 2, Rijjaw, Sardari, Sirvan, and Homa cultivars, respectively. The rates of yield increase in I1 than I0 treatments were 16.3, 10.7, 52.5, 28.9, and 30.2 percent in Azar 2, Rijjaw, Sardari, Sirvan and Homa cultivars, respectively. The results showed that application of one stage irrigation in Sardari could increase grain yield above 50 percent rather than I0 treatment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drought stress
  • Yield gap
  • Dryland farming
  • Harvest index

مراجع

Babazadeh, H., Shahrokhi, F., Manshouri, M. and Davoudi, F. 2011. Effect of supplemental irrigation on yield components of rainfed wheat in Abhar, Zanjan province. Journal of Water Resources Engineering, 4: 75- 84. (In Persian).
Fallahi, H.A., Sayyidat, S.A.A. and Ezzat Ahmadi, M. 2007. Effect of supplemental irrigation and nitrogen on grain yield, yield components and wheat protein in Kouhdasht cultivar.Journal of Water, Soil and Plant in Agriculture, 7 (4): 225- 238. (In Persian).
Ghobadi, M., Salahi, H., Ghobadi, M.A. And Mansourifar, Q. 2013. Effect of supplemental irrigation and nitrogen fertilizer application on grain yield and its components in chickpea (Cicer arietinum L.). Journal of Agricultural Agriculture, 16 (3):585- 598. (In Persian).
Hamzehi, J. and Sidi, M. 2013. Response of yield and yield components of barley cultivars to supplemental irrigation in dryland conditions. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 23 (4): 159- 168. (In Persian).
Hussain, M., SH. Farooq, W. Hasan, S. Ul-Allah, M. Tanveer, M. Farooq and Nawazd,A. 2018. Drought stress in sunflower: Physiological effects and its management through breeding and agronomic alternatives. Agricultural Water Management, 201: 152-166.
Heim Jr, R.R. 2002. A review of twentieth-century drought indices used in the United States. American Meteorological Society, 83(8): 1149-1165.
Maaveni, P., Habibi, D. And AbbasZadeh, B. 2008. Effect of Drought Stress on Yield and Yield Components of Four Wheat Cultivars in Qods City. Journal of Agronomy and Plant Breeding, 5 (1): 69- 85. (In Persian).
Mishra, A.K. and Singh, V.P. 2010. A review of drought concepts. Journal Hydrology, 391(1): 202-216.
Momtazi, F. 2011. Response of Different Varieties to Post Drought Stress. Journal of Plant Ecophysiology, 3:1-17. (In Persian).
Oweis, T and A. Hachum. 2004. Water harvesting and supplemental irrigation for improved water productivity for dry farming systems in West Asia and North Africa. ICARDA. Aleppo. Syria for Presentation at the 4th International Crop Science Congress 26th Sept to 1st October.
Panu, U.S. and Sharma, T.C. 2002. Challenges in drought research: some perspectives and future directions. Hydrological Science Journal, 47(S1): S19-S30.
Ghamarnaia, H., Farmanifard, M. And Sassani, Sh. 2012. Effect of supplemental irrigation on yield and water use efficiency of three wheat cultivars. Journal of Water Management and Irrigation, 2 (2):69- 83. (In Persian).
Rajaii, M., Tahmasebi, S., Bidadi, M.J., Zare, K. And Sarafrazi, Sh. 2015. Effect of end drought stress on yield and yield components of bread wheat genotypes. Journal of Crop Research, 5 (4): 341- 352. (In Persian).
RamazanPour, M.R., dastmal, M. And Malakotti, M.J. 2008. Effect of potassium on reducing drought stress in wheat in Darab region of Fars. Journal of Soil and Water Sciences, 22 (1):127- 135. (In Persian).
Riccardi, M., Pulvento, C., Patanè, C. and Albrizio, R. 2016. Drought stress response in long-storage tomatoes: physiological and biochemical traits. Science Horticulture, 200: 25–35.
Tadayon, M. and imam, y. 2006. Effect of supplemental irrigation and water availability on yield, components and some physiological traits of two wheat cultivars. Journal of Agricultural Sciences and Technology of Natural Resources, 11 (42): 145-156. (In Persian).
Tatari, M., Ahmadi, M.M And Abbasi AliKumar, R. 2012. Effect of supplemental irrigation on growth and yield of wheat. Iranian Journal of Agricultural Research, 10 (2). 448- 455. (In Persian).
Tavakoli, A.R. 2012. Effect of limited planting and irrigation dates on yield and yield components of five wheat cultivars in Maragheh. Journal of Production and Processing of Agricultural and Horticultural Products, 2 (6): 87-96. (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار