بررسی بیان فاکتورهای رونویسی WRKY در شرایط تنش شوری در گندم نان (Triticum aestivum)

مقدمه

در بین غلات، گندم یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی مورد استفاده برای غذای انسان است. گندم متعلق به خانواده گرامینه (گندمیان) و یکی از قدیمی­ترین گیاهان به شمار می­رود (Shewry, 2009). گندم معمولی یا همان گندم نان  (Triticum aestivum) بیشترین میزان کشت را در بین انواع گونه‌های گندم داراست و اهمیت مطالعه و بررسی بر روی آن با توجه به افزایش جمعیت و تهدیدهای زیستی بیش از گذشته است  (Shewry, 2009). گندم در دوره رشد با انواع تنش‌های زنده و غیر زنده مواجه می‌شود که نمو، رشد و به ویژه عملکرد را محدود می‌کنند. تنش شوری یک عامل اساسی و محدود کننده در کاهش عملکرد بسیاری از محصولات زراعی از جمله گندم در دنیا و ایران می‌باشد. غلظت­های بالای نمک در محیط ریشه گیاهان، تنش‌های اسمزی را به وجود می­آورد که از جذب و انتقال آب جلوگیری می‌کند. همچنین افزایش شوری خاک و آب موجب افزایش نمک در گیاه و در نتیجه سمیت یونی درون سلول‌ها می‌شود (Xiaomu et al., 1995). شوری برتمام فرایندهای اصلی گیاه مانند رشد، فتوسنتز، سنتز پروتئین، متابولیسم لیپید و انرژی موثر بوده، درنتیجه تمام مراحل زندگی گیاه از جوانه­زنی تا تولید زیست توده و عملکرد دانه را تحت تأثیر قرار می­دهد (Parida et al., 2004). در مقابل، در شرایط تنش گیاهان مجبورند مراحل اساسی رشد خود را انجام دهند و از بدین منظور از راهکارهای متنوعی استفاده کنند. گیاهان در مقابله با شوری راهبردهایی دارند که منجر به افزایش تولید و بهبود مقاومت در آنها می‌شود. این راهبردها شامل تجمع انتخابی یا خروج یون‌ها،کنترل جذب یونها توسط ریشه و انتقال یونها به برگ،کده­بندی یونها در سلولها و یا در همه بخشهای گیاه، ایجاد آبکش سازمان نیافته، افزایش نشت مواد از غشای پلاسمایی، سنتز ترکیبات سازگار، القای آنزیم‌های آنتی‌اکسیداتیو، القای هورمون‌های گیاهی، حذف نمک­ها با غدد نمکی، ترشحو برون تراوی نمک‌ها از طریق غدد نمکی و رقیق ­سازی نمک با آبدار شدگی می‌باشند (Prasad, 1996). بسیاری از این عکس العمل‌های گیاهان در سطح مولکولی کنترل می‌شود،  گیاهان با تغییر الگوی بیان ژن‌های مرتبط با تنش برای کاهش آسیب تنش و نیز هموستازی دوباره یون و آب پاسخ می‌دهند (Apel and Hirt, 2004)، که دارای اهمیت ویژه­ای برای ایجاد مقاومت گیاه نسبت به تنش شوری می‌باشد. انتقال دهنده­های یونی مختلفی تعیین کننده میزان نهایی هموستازی یونی هستند که در سطح رونویسی و پس از رونویسی تنظیم می‌شوند (Apel and Hirt, 2004). با توجه به وسعت بالای اراضی تحت تأثیر نمک در جهان ضرورت شناخت کامل مکانیسم‌های ژنتیکی به خوبی احساس می‌شود. استفاده از ارقام مقاوم به شوری یکی از مهم‌ترین روش‌های مؤثر در بهره­برداری و افزایش عملکرد در زمین­های شور و نسبتاً شور به حساب می­آید (FAO, 2008). با توجه به وجود تنش شوری در مناطق وسیعی از ایران شناسایی، جداسازی، بررسی تغییرات بیان و انتقال ژن‌های عامل مقاومت به تنش شوری به گیاهان زراعی از جمله گندم، امکان افزایش سطح زیر کشت گیاهان و در نتیجه افزایش تولید را فراهم می­آورد.

فاکتورهای رونویسی برای تنظیم بیان ژن‌ها ضروری هستند، بنابراین در تمامی موجودات زنده وجود دارند. تعداد عوامل رونویسی در هر موجود زنده بستگی به اندازه ژنوم آن دارد. بنابراین هرچه اندازه ژنوم بزرگتر باشد در نتیجه تعداد عامل رونویسی بیشتری هم وجود دارد (Nimwegen, 2003). بسته به نوع عامل رونویسی بعد از اتصال عامل رونویسی به نواحی مرتبط در ژن‌های تحت کنترل، بیان آنها کم یا زیاد می‌شود و مکانیسم­های متفاوتی برای تنظیم بیان ژن دارند. بسیاری از خانواده‌های عوامل رونویسی در پاسخ به تنش‌های محیطی نقش دارند، بنابراین می‌توانند امکانی را برای گیاهان فراهم کنند تا بر تنش‌های موجود از جمله شوری غلبه کنند (Rahaie et al., 2011). عوامل رونویسی WRKY یکی از بزرگترین سوپرخانواده­های تنظیم کننده رونویسی در گیاهان می‌باشند که در تنظیم بسیاری از فرایند­های زیستی شرکت می‌کنند. نام این خانواده از چهار اسید آمینه حفاظت شده آن شامل tryptophan (W)، arginine (R)، lysine (K) و tyrosine (Y)  گرفته شده است. خانواده ژنی WRKY یکی از ده خانواده بزرگ ژنی هستند که در گیاهان عالی و تمام اجداد سبز گیاهی کشف شده‌اند (Eulgem et al., 2000). این خانواده ژنی در طی تکامل گسترش پیدا کرده­اند و احتمالا همراه با توسعه و تکامل، خود را با پیچیدگی­های زیاد مکانیسم­های دفاعی عوامل زنده و غیر زنده وفق داده­اند (Eulgem and Somssich, 2007). یافته­های جدید نشان می‌دهد که پروتئین‌های مربوط به خانواده WRKY اغلب به عنوان فعال کننده­ها و مهارکننده­هایی در فرایندهای مهم گیاهی شرکت می‌کنند. عوامل رونویسی WRKY کلیدهای تنظیمی هستند که هم فعالیت‌های تنظیمی مثبت و هم فعالیت‌های تنظیمی منفی دارند (Eulgem and Somssich, 2007). یکی از مهم‌ترین فیتوهورمون‌ها که نقش مهمی در نشان دادن مقاومت به تنش‌های زیستی و غیرزیستی در گیاهان دارد، سالیسیلیک اسید می‌باشد. سالیسیلیک اسید یا اورتو هیدروکسی بنزوئیک اسید، یک تنظیم کننده رشد درونی گیاهی می‌باشد که از گروه ترکیبات فنلی طبیعی است و در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه نقش دارد (Bezrukova et al., 2001) همچنین یکی از اثرات تنش‌های محیطی از جمله شوری، افزایش گونه‌های فعال اکسیژن و القای تنش اکسیداتیو است (Hoekstra et al., 2001). این نوع اکسیژن، سمی و بسیار فعال بوده و در غیاب هر مکانیسم محافظتی، متابولیسم معمولی سلول را از طریق آسیب اکسیداتیو تحت تاثیر قرار می‌دهد. یکی از موارد آسیب آن پراکسیداسیون لیپیدهای غشاست که نتیجه آن تخریب پروتئین‌ها، غیر فعال شدن آنزیم‌ها، از بین رفتن رنگدانه‌ها و تخریب رشته‌های DNA است (El-Tayeb, 2005). سالیسیلیک اسید در هنگام مواجهه گیاه با تنش‌های محیطی باعث فعال شدن سیستم آنتی‌اکسیداتیو در گیاه شده و می‌تواند باعث تقویت غشای سلولی و خنثی کردن خطر افزایش مقدار اکسیژن فعال در مدت زمانی که گیاه در معرض تنش قرار گرفته است، شود  (El-Tayeb, 2005). با توجه به اهمیت فاکتورهای رو نویسی، بررسی بیان آن‌ها در شرایط تنش شوری و فعال شدن سیستم آنتی‌اکسیداتیو توسط  سالیسیلیک اسید می‌تواند باارزش باشد، تا اطلاعات حاصل از آن در راستای اصلاح و انتخاب گیاهان مقاوم به تنش شوری مورد استفاده قرار گیرد. زیرا مطالعات نشان داده اند که عوامل رونویسی مانند bZIP، bHLH، WRKY، MYB، DREB  و عناصر دخیل در انتقال پیام مانند پروتئین کینازهای وابسته به کلسیم (MAP کینازها) در کنترل تنظیم میزان بیان بسیاری از پروتئین‌های عملکردی نقش دارند و از مهم‌ترین تنظیم کننده‌های کنترل ژن‌ها می‌باشند (Rushton et al., 2010; Nakashima et al., 2009; Pearson et al., 2001). مطالعه این ژن‌ها مانند WRKYها به عنوان یک خانواده مهم امروزه یکی از ابزارهای مولکولی جهت دسترسی به سطوح پاسخ گیاهان به شرایط تنش‌های محیطی از جمله شوری می‌باشد. بررسی این گونه ژن‌ها در غلات و آرابیدوپسیس نقش آنها را به خوبی نشان داده است (Nakashima  et al., 2009). دراین تحقیق جهت درک توانایی گندم در تحمل تنش شوری در ارتباط با چند عامل رونویسی WRKY، مطالعه بیان آنها در شرایط تنش شوری و همچنین تاثیر سالیسیلیک اسید بر تغییر بیان آنها در فواصل زمانی پس از اعمال تیمار در دو رقم حساس و متحمل به شوری از گندم مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش‌ها

مواد گیاهی، اعمال تنش شوری و نمونه‌برداری

بذور ارقام بم (مقاوم به شوری) و تجن (حساس به شوری) از مرکز تحقیقات و اصلاح نهال و بذر کرج تهیه و در گلخانه­ دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان در گلدان­های پلاستیکی بزرگ کشت گردید. خاک گلدان‌ها شامل خاک مزرعه، ماسه و خاکبرگ به نسبت مساوی بود. در هر گلدان 10 بذر سالم ضدعفونی شده با هیپوکلریت سدیم 5 درصد کشت شد و بعد از ظهور گیاهچه­ها، 5 گیاه سالم نگهداری شد. گیاهان در شرایط رشدی 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و در دمای 2±25 درجه سانتی‌گراد پرورش یافتند. آبیاری تا زمان اعمال تنش با توجه به ظرفیت زراعی برای همه گلدان‌ها به صورت یکسان انجام شد. آزمایش­های انجام­شده در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار طراحی شدند. در یک آزمایش جداگانه جهت مطالعه بیان ژن‌ها، ارقام بم و تجن در مرحله 3 تا 4 برگی در دو سطح صفر (شاهد) و غلظت­ 170 میلی­مولار کلرید سدیم آبیاری شدند. آبیاری تیمار شاهد با آب بدون کلرید سدیم انجام شد. در یک آزمایش دیگر نیز، ارقام مورد آزمایش در مرحله 3 تا 4 برگی با غلظت­ 170 میلی­مولار کلرید سدیم آبیاری شدند اما هم زمان با غلظت 1/0 میلی­مولار سالیسیلیک اسید  نیز محلولپاشی شدند و تیمار شاهد (سطح صفر) تنها آب بدون کلرید کلسیم بود. نهایتا از برگ و ریشه گیاهان تیمار شده و شاهد در هر دو طرح به صورت مجزا در زمان‌های 0، 12، 24 و 48 ساعت بعد از اعمال تیمار نمونه­گیری انجام گرفت. تا زمان استخراج RNA  در دمای منفی 80 درجه سانتی‌گراد نگهداری شدند.

استخراج  RNA

برای استخراج RNA کل از برگ و ریشه، از محلول RNAXTM_PLUS شرکت سیناژن طبق پروتکل همراه استفاده شد. جهت حذف DNA از RNA استخراج شده از آنزیم DNase I شرکتFrementas   طبق دستورالعمل شرکت سازنده استفاده شد. همچنین سنتز cDNA  با استفاده از کیت شرکت Vivantis طبق دستورالعمل مربوطه نجام شد.

طراحی آغازگرها و RT-PCR نیمه­کمی

آغازگر­های اختصاصی مستقیم و معکوس برای ژن­ TaActin به ­عنوان ژن رفرنس با شماره دسترسی AB181991.1در پایگاه داده NCBI)، TaWRKY10 (با شماره دسترسی HQ700327.1) و TaWRKY53 (با شماره دسترسی EF368357.1) با استفاده از نرم­­افزار تحت وبPrimer3  (Untergasser et al., 2012) طراحی شدند. از نرم­افزار تحت وب Oligo calc (Kibbe, 2007 ) نیز جهت بررسی آنالیزهای ترمودینامیکی مانند دمای اتصال و دایمر استفاده شد. مشخصات آغازگرهای طراحی شده در جدول 1 ارائه شده است. بیان  ژن‌ها به روش نیمه­کمی مورد بررسی قرار گرفت. نسبت­‌های به‌کار رفته و چرخه‌­های حرارتی مربوط به هر کدام از ژن‌ها در جدول 2 آورده شده است. برای اندازه‌گیری بیان ژن‌ها به صورت نیمه کمی ابتدا آزمایش‌های مقدماتی جهت تعداد مناسب چرخه‌ها و دمای بهینه اتصال پرایمرها با استفاده از گرادیان چرخه‌ها و دما انجام شد. بهترین شرایط تکثیر تعداد 30 چرخه تعیین شد که بر اساس نرسیدن به وضعیت ثابت در تکثیر محصولات PCR بود. محصولات حاصل از واکنشRT-PCR  روی ژل آگارز 2/1 درصد بررسی شدند. سپس ژل‌ها در ظرف حاوی اتیدیوم بروماید (با غلظت 5/0 می‌کروگرم در میلی‌لیتر رقیق شده در آب مقطر) به مدت 15 دقیقه قرار داده شدند. بعد از شستن ژل در آب مقطر، از آنها توسط دستگاه ژل داکیومنت عکس‌برداری انجام شد.

جدول 1- توالی و دمای اتصال مربوط به آغازگرهای ژن‌های مورد مطالعه

Table 1- Primer sequence and annealing temperature of the studied genes

F- پرایمر فوروارد (مستقیم)، R- پرایمر رورس (معکوس)، melting temperature = (Tm)

F=Forward, R=Reverse, (Tm)=melting temperature

جدول 2- چرخه‌های حرارتی واکنش RT-PCR برای ژن‌های مورد بررسی

Table 2- RT-PCR thermal cycling for the studied genes

* دمای اتصال برای ژن­TaActin 60 درجه سانتی‌گراد، TaWRKY10  58 درجه سانتی‌گراد و برایTaWRKY5361 درجه سانتی‌گراد

* Annealing temperature for TaActin is 60 ° C, TaWRKY10 58 ° C and for TaWRKY53 61 ° C

آنالیز بیان ژن و تجزیه و تحلیلآماری

نتایج حاصل از RT-PCR نیمه­کمی که به صورت عکس تهیه شدند با استفاده از نرم­افزار GelQuantNET biochemlabsolutions.com   به داده‌های کمی تبدیل شدند. ژن اکتین (TaActin) به عنوان ژن رفرنس انتخاب شد. تجزیه واریانس بر اساس طرح اجرا شده با استفاده از نرم­افزار SPSS انجام شد و در پایان مقایسه میانگین داده‌های حاصل توسط آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد صورت گرفت. نمودارهای مناسب توسط نرم­افزار Microsoft Excel 2013 جهت تجزیه و تحلیل بیان ژن‌ها رسم گردید.

نتایج و بحث

استخراج  RNA، سنتز cDNA و واکنش‌های RT-PCR

استخراج RNA با کمیت و کیفیت مناسب از بافت برگ و ریشه ارقام بم و تجن با استفاده از کیت سیناژن انجام شد. میانگین غلظت RNA استخراج شده 6/0 می‌کروگرم بر می‌کرولیتر و نسبت طول موج 260 به 280  برای تمامی نمونه‌ها بین 7/1 تا 9/1 بود. پس از سنتز cDNA، واکنش RT-PCR نیمه­کمی برای  هرسه ژن انجام شد (شکل 1 و 2) و نوارهای به دست آمده برای ژن‌های  TaWRKY53 و TaWRKY10به کمک ژن اکتین (TaActin) نرمال سازی شد. داده‌های بیان ژن در بافت‌های ریشه و برگ گیاهان در دو آزمایش جداگانه تحت تیمار کلرید سدیم به تنهایی و کلرید سدیم و سالیسیلیک اسید هم زمان به دست آمد که نتایج به شرح زیر است.

شکل 1- واکنش‌های RT-PCR جهت بررسی الگوی بیان ژن­  TaWRKY10در بافت برگ و ریشه ارقام بم و تجن گندم پس از تیمار با 170 میلی­مولار سدیم کلرید. (BL) بافت برگ رقم بم، (BR) بافت ریشه رقم بم، (TL) بافت برگ رقم تجن، (TR) بافت ریشه رقم تجن، (1 تا4) به ترتیب 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار، (N.C) کنترل منفی، M اندازه نمای 1500 بازی DNA  وActin ژن رفرنس.

Figure 1- RT-PCR reactions to study the expression patterns of TaWRKY10 in leaf and root tissues of Bam and Tajan cultivars after treatment with 170 mM NaCl. (BL) leaf tissue of Bam cultivar, (BR) root tissue of Bam cultivar, (TL) leaf tissue of Tajan, (TR) root tissue of Tajan, (1 to 4) 0, 12, 24 and 48 hours after treatment respectively, (NC) Negative Control, M 1500 bp DNA Marker and Actin, Reference Gene.

شکل 2- واکنش‌های RT-PCR جهت بررسی الگوی بیان ژن­ TaWRKY53 در بافت برگ و ریشه ارقام بم و تجن گندم پس از تیمار با 170 میلی­مولار سدیم کلرید. (BL) بافت برگ رقم بم، (BR) بافت ریشه رقم بم، (TL) بافت برگ رقم تجن، (TR) بافت ریشه رقم تجن، (1 تا4) به ترتیب 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار، (N.C) کنترل منفی، (M) اندازه نمای DNA  و Actin ژن رفرنس.

Figure 2- RT-PCR reactions to study the expression patterns of TaWRKY53 in leaf and root tissues of Bam and Tajan cultivars after treatment with 170 mM NaCl. (BL) leaf tissue of Bam cultivar, (BR) root tissue of Bam cultivar, (TL) leaf tissue of Tajan, (TR) root tissue of Tajan, (1 to 4) 0, 12, 24 and 48 hours after treatment respectively, (NC) Negative Control, M 1500 bp DNA Marker and Actin, Reference Gene.

بیانژن TaWRKY10 تحت تیمار کلرید سدیم

الگوی بیان  ژن TaWRKY10 تحت تأثیر تیمار با سدیم کلرید 170 میلی­مولار (شکل 1) و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری برای ژن  مذکور نشان داد که در رقم مقاوم (بم)، در هر دو بافت برگ و ریشه میزان بیان بعد از 12 ساعت نسبت به تیمار شاهد (سطح صفر) به طور معنی‌داری (سطح احتمال 05/0>P) افزایش نشان داد ولی با گذشت زمان بعد از 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار میزان بیان به سطح تیمار شاهد برگشت. برای این ژن بیشترین میزان آن در برگ بعد از 12 ساعت (7/3 برابر نسبت به شاهد) و در ریشه نیز بعد از 12 ساعت (4/2 برابر نسبت به شاهد) پس از اعمال تیمار شوری مشاهده گردید (شکل 3 الف). در رقم حساس (تجن) بیان ژن مذکور در هر دو بافت برگ و ریشه روندی کاهشی را نشان داد، به طوری که کمترین مقدار آن در برگ بعد از 24 ساعت و در ریشه نیز بعد از 12 ساعت پس از اعمال تیمار دیده شد  (شکل 3 ب).

شکل 3-  نمودار میزان بیان ژن TaWRKY10 در بافت برگ و ریشه در 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار 170 میلی­مولار سدیم کلرید. (الف) رقم بم، (ب) رقم تجن.  مقادیر میانگین 3 تکرار می‌باشد. حروف یکسان اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد با هم ندارند.

Figure 3- Level of expression of TaWRKY10 in leaf and root tissues at 0, 12, 24 and 48 hours after 170 mM NaCl treatment. (a) Bam, (b) Tajan. The values are the mean of 3 replicates. Means with the same letters are not significantly different at 5 percent level.

بیانژن TaWRKY53تحت تیمار کلرید سدیم

نمودار الگوی بیان  ژن TaWRKY53تحت تأثیر تیمار با سدیم کلرید 170 میلی­مولار در شکل 4 نشان داده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری برای ژن  TaWRKY53نیزنشان داد که تیمار سدیم کلرید 170 میلی­مولار در رقم مقاوم (بم)، تأثیر معنی‌داری بر بیان این ژن ندارد (شکل 4 الف). ولی در رقم حساس (تجن) افزایش معنی‌داری نسبت به شاهد در هر دو بافت پس از گذشت 12 ساعت روی داد (شکل 4 ب)، به طوری که بیشترین میزان بیان در برگ بعد از 12 ساعت (6/3 برابر نسبت به شاهد) و در ریشه بعد از 24 ساعت (3/1 برابر نسبت به شاهد) پس از اعمال تیمار  مشاهده شد (شکل 4 ب).

شکل 4-  نمودار میزان بیان ژن TaWRKY53در بافت برگ و ریشه در 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار 170 میلی­مولار سدیم کلرید. (الف) رقم بم، (ب) رقم تجن.  مقادیر میانگین 3 تکرار می‌باشد. حروف یکسان اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد با هم ندارند.

Figure 4- Level of expression of TaWRKY53 in leaf and root tissues at 0, 12, 24 and 48 hours after 170 mM NaCl treatment. (a) Bam, (b) Tajan. The values are the mean of 3 replicates. Means with the same letters are not significantly different at 5 percent level.

بیانژن TaWRKY10 تحت تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و کلرید سدیم

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری داده‌های بدست آمده نشان داد که بیان ژن TaWRKY10در اثر تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و سدیم کلرید در رقم مقاوم (بم) پس از اعمال تنش روند افزایشی را نشان می­دهد (شکل 5 الف)، به طوری که بیشترین میزان بیان بعد از 24 ساعت پس از اعمال تیمار مشاهده شد که حدود 2 برابر نسبت به شاهد بود. ولی در رقم حساس (تجن) تغییرات معنی‌داری در بیان ژن مذکور مشاهده نگردید (شکل 5 ب). در رقم تجن میزان بیان ژن TaWRKY10 تحت تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و سدیم کلرید نیز بیشتر از حالت تیمار با سدیم کلرید به تنهایی بود  (شکل 5 ب) ولی در رقم بم میزان بیان تحت تیمار همزمان پس از گذشت 12 ساعت یعنی در ساعات 24 و 48 بیشتر از حالت تیمار تنها با سدیم کلرید بود (شکل 5 الف).

شکل 5- نمودار روند میزان بیان ژن TaWRKY10 در بافت برگ در 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار همزمان 1/0 میلی­مولار سالیسیلیک اسید و 170 میلی­مولار سدیم کلرید. (الف) رقم بم، (ب) رقم تجن.  مقادیر میانگین 3 تکرار می‌باشد. حروف یکسان اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد با هم ندارند.

Figure 5- Trend of TaWRKY10 expression in leaf tissue at 0, 12, 24 and 48 hours after simultaneous treatments with 0.1 mM salicylic acid and 170 mM sodium chloride. (a) Bam, (b) Tajan. The values are the mean of 3 replicates. Means with the same letters are not significantly different at 5 percent level.

بیانژنTaWRKY53  تحت تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و کلرید سدیم

نتایج بررسی بیان ژن TaWRKY53 در اثر تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و سدیم کلرید نشان داد که در رقم مقاوم (بم) پس از 12 ساعت روند کاهشی و پس از 24 و 48 ساعت دوباره به ­سطح شاهد رسید (شکل 6 الف). ولی در رقم حساس در همه زمان‌ها سطح بیان ژن تقریبا ثابت بود (شکل 6 ب). در رقم تجن سطح بیان ژن TaWRKY53 تحت تیمار همزمان سالیسیلیک اسید و سدیم کلرید درمقایسه با حالت تیمار با سدیم کلرید به تنهایی کمتر بود (شکل 6 ب)، ولی در رقم بم اختلاف قابل ملاحظه‌ای در سطح بیان دو نوع تیمار مشاهده نگردید (شکل 6 الف).

شکل 6- نمودار روند میزان بیان ژن TaWRKY53 در بافت برگ در 0، 12، 24 و 48 ساعت پس از اعمال تیمار همزمان 0.1 میلی­مولار سالیسیلیک اسید و 170 میلی‌مولار سدیم کلرید. (الف) رقم بم، (ب) رقم تجن.  مقادیر میانگین 3 تکرار می‌باشد. حروف یکسان اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد با هم ندارند.

Figure 6- Trend of TaWRKY53 expression in leaf tissue at 0, 12, 24 and 48 hours after simultaneous treatments with 0.1 mM salicylic acid and 170 mM sodium chloride. (a) Bam, (b) Tajan. The values are the mean of 3 replicates. Means with the same letters are not significantly different at 5 percent level.