بررسی اثر کشت مخلوط سری های افزایشی و جایگزینی بر عملکرد، کارایی مصرف نور و میزان جذب تشعشع گلرنگ و نخود پاییزه در ایلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت. دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

3 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

10.34785/J020.2022.627

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی بر عملکرد، کارایی مصرف و جذب نور گلرنگ و نخود، آزمایشی در قالب طرح  بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و 9 تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال زراعی 1399-1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: کشت خالص:  گلرنگ (25 بوته در متر مربع)،  نخود (25 بوته در متر مربع)، کشت مخلوط جایگزینی: (70% گلرنگ، 30%  نخود)، (%50 گلرنگ، 50% نخود)، (30% گلرنگ، 70% نخود) و کشت مخلوط افزایشی: (100% گلرنگ + 30% نخود)، (100% گلرنگ +50% نخود)، (100% نخود + 30% گلرنگ) و (100% نخود + 50% گلرنگ) بود. نتایج نشان داد بیشترین عملکرد دانه (190 کیلوگرم در هکتار) و زیستی (1070 کیلوگرم در هکتار) گلرنگ در سری افزایشی 100% گلرنگ+ 30% نخود مشاهده شد. بیشترین (1/47) و کمترین (0/86) نسبت برابری زمین به ترتیب در سری­های افزایشی 30% گلرنگ+ 100% نخود و جایگزینی 70% گلرنگ + 30% نخود حاصل گردید. حداکثر شاخص سطح برگ در گلرنگ و نخود به ترتیب 60 و 80 روز پس از کشت مشاهده شد. بیشترین مقدار کارایی مصرف نور گلرنگ و نخود به ترتیب در تیمارهای افزایشی  100% گلرنگ+30% نخود و جایگزینی 50% گلرنگ+50% نخود حاصل شد. بالاترین میزان تشعشع جذب شده (603 مگا ژول بر متر مربع) در الگوی افزایشی 100% گلرنگ+ 50% نخود بود. الگوی کشت مخلوط نخود و گلرنگ باعث بهبود میزان جذب تشعشع و کارایی مصرف نور در این گیاهان گردید که نتیجه آن بیشتر شدن عملکرد کل در واحد سطح و بالا رفتن میزان LER بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of intercropping of replacement and additive series on yield, light use efficiency, and radiation absorption in safflower and chickpea in Ilam

نویسندگان [English]

  • Roya Fatahneaei 1
  • Yaser Alizadeh 2
  • Ehsan Zeidali 3
1 M.Sc. student of agronomy, Faculty of Agriculture, Ilam University, Ilam, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University. Ilam, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Ilam University. Ilam, Iran.
چکیده [English]

In order to study the effect of intercropping (additive and replacement series) on yield and radiation use efficiency of safflower and chickpea, a field experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications and nine treatments at the research farm, Faculty of Agriculture, Ilam University during the growing season in 2020. Experimental treatments were include: sole crops: safflower (S) (25 plants.m-2) and chickpea (Ch) (25 plants.m-2), intercropping of replacement series: (70% S, 30% Ch), (50% S, 50% Ch), (30% S, 70% Ch) and intercropping of additive series: (100% S+ 30% Ch), (100%S + 50% Ch), (100% Ch + 30% S) and (100% Ch + 50% S). The results showed that the highest grain yield (190 kg.ha-1) and biological yield (1070 kg.ha-1) of safflower were obtained in additive series 100% S+ 30% Ch. The highest (1.47) and the lowest (0.86) land equivalent ratio was obtained from additive series 30% S+ 100% Ch and replacement series of 30%S+ 70% Ch, respectively. The highest radiation use efficiency (RUE) of safflower and chickpea was obtained in the treatments of 100% S + 30% Ch and 50% S + 50%Ch, respectively. The highest radiation absorbed (603 MJ.m-2) was obtained in the treatments of 100% S+ 50% Ch. Intercropping patterns of chickpea and safflower improved the radiation absorption and radiation use efficiency and increased the total yield per unit area and LER.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yield components
  • cropping pattern
  • leaf area index
  • autumn planting
  • land equivalent ratio