گزینش ژنوتیپ‌های گاودانه (Vicia ervilia) برای تحمل خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتبک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشیار،گروه مهندسی تولید و ژنتبک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتبک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

10.22034/plant.2024.140811.1082

چکیده

به منظور ارزیابی تحمل تنش کمبود آب آخر فصل شانزده ژنوتیپ گاودانه، دو آزمایش در سال زراعی 95-1394 به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود آب در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه انجام شد. تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که اثر محیط بر روی اکثر صفات معنی‌دار بود. شاخص‌‌های حساسیت به تنش (SSI)، تحمل (TOL)، میانگین هندسی تولید (GMP)، متوسط تولید (MP)، تحمل تنش (STI)، عملکرد (YI)، پایداری عملکرد (YSI) و میانگین هارمونیک (HAM) بر اساس عملکرد در هر دو شرایط محاسبه شدند. شاخص‌ MP، GMP و STI با عملکرد در هر دو شرایط و شاخص‌های YI و HAM با عملکرد در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنی‌داری را نشان دادند، بنابراین به عنوان شاخص‌های مناسب برای انتخاب ژنوتیپ‌های برتر معرفی شدند. بر اساس بای‌پلات حاصل از دو مؤلفه اصلی اول و دوم ژنوتیپ‌های 2، 3، 10 و 16 به علت قرار گرفتن در مجاورت شاخص‌های برتر، برای هر دو شرایط، مناسب تشخیص داده شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of bitter vetch genotypes (Vicia ervilia) for drought tolerance

نویسندگان [English]

  • Zeynab Mardani 1
  • Abdollah Najaphy 2
  • Sohbat Bahraminejad 3
1 MS.C. graduate, Department of Plant production and Genetics, Faculty of Agricultural Sciences and Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Associate Professor, Department of Plant production and Genetics, Faculty of Agricultural Sciences and Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
3 Professor, Department of Plant production and Genetics, Faculty of Agricultural Sciences and Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

In order to evaluate the water deficit stress tolerance of 16 bitter vetch genotypes, two experiments were conducted in the cropping year 2014-2015 using randomized complete block designs with three replications in two conditions non- stress and water deficit stress at the research farm of Razi University, Kermanshah. Combined variance analysis of the data showed that the effect of environment on most traits was significant. Different stress tolerance indices including stress susceptibility index (SSI), tolerance (TOL), geometric mean production (GMP), mean production (MP), stress tolerance index (STI), yield index (YI), yield stability index (YSI) and harmonic mean (HAM) were calculated based on the yield data in the both conditions. MP, GMP and STI indices showed positive significant correlation with yield in the both conditions, and YI and HAM indices were correlated with yield in the stress conditions. Therefore, they were appropriate indices for selection of tolerant genotypes. Based on the biplot of the first two main components, genotypes 2, 3, 10 and 16 were identified as suitable entries for the both conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bitter vetch
  • Drought resistance index
  • water deficit stress